Abstrakt:

W artykule zaprezentowano wyniki badań nad zastosowaniem metody bioindykacji w ocenie toksyczności produktów włókienniczych. Jako bioindykator zastosowano Tetrahymenę pyriformis, natomiast badania toksyczności substancji chemicznych przeprowadzono na przykładzie formaldehydu, stosowanego powszechnie w procesach wykończeniowych tkanin. Aby sprawdzić przydatność metody bioindykacji w ocenie toksyczności materiałów tekstylnych badano szkodliwość roztworów formaldehydu o stężeniach w zakrese 1,5 – 50 mg/l oraz toksyczność ekstraktów pozyskanych z tkanin, w których metodą analityczną oznaczono zawartość formaldehydu, w obecności bioindykatora. Zmiany tempa rozwoju komórek w roztworach formaldehydu oraz w roztworze odniesienia rejestrowano poprzez bezpośredni pomiar zmian gęstości optycznej hodowli komórek w czasie (w przedziale 0-24h), obserwacje mikroskopowe, a także poprzez pomiar absorbancji roztworów w obecności wskaźnika żywotności komórek alamarBlue®. Uzyskane dane empiryczne z obu metod pomiarowych posłużyły do wyznaczenia krzywych logistycznych, na podstawie których oszacowano poziom toksyczności formaldehydu w zależności od czasu inkubacji w roztworze. Badania wykazały dużą toksyczność formaldehydu oraz możliwość wykorzystania metody bioindykacyjnej opartej na orzęskach do wykrycia niewielkich ilości formaldehydu w roztworach wodnych oraz ekstraktach z materiałów włókienniczych.